Zijn de gouden jaren van zzp’ers in klantcontact voorbij?
Waar de afkorting zzp officieel staat voor ‘zelfstandige zonder personeel’, lijkt het de laatste tijd wel alsof de afkorting staat voor ‘zelfstandige zonder project’. Hetzelfde geldt voor ons vakgebied. We gingen in gesprek met Fun Zeegers (oprichter en eigenaar van Skywalker – customer service management) over het verschuivende landschap van de zzp-wetgeving en de stijgende vraag naar detachering binnen klantcontact.
De helft van de zzp’ers terug in loondienst, wat is hier aan de hand?
Het aantal profielfoto’s op LinkedIn met een groene baan en de tekst #opentowork neemt al maanden zichtbaar toe. Vijf op de tien zzp’ers zou weer een vast dienstverband overwegen, aldus een onderzoek van de Nationale Vacaturebank waarover Zipconomy een artikel schreef.
De oorzaak zou volgens hetzelfde artikel liggen in een afnemend vertrouwen in tijden van financiële onrust, mede door de hoge inflatie en economische krimp. “Alhoewel die factoren zeker meewegen, gaat het artikel volgens mij voorbij aan een andere belangrijke ontwikkeling”, aldus Zeegers.
Zzp’en of verkapte loondienstbetrekking?
We duiken samen de materie in. “Lang geleden was er de Verklaring Arbeidsrelatie (VAR), waardoor het onderscheid tussen ‘zzp’ en ‘schijnzelfstandigheid’ over het algemeen duidelijk was”, legt Zeegers uit. “De VAR is echter vervangen door de Wet DBA (Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties). Deze wet bleek in de praktijk zo complex, dat deze lange tijd door de Belastingdienst niet actief gehandhaafd werd.”
En zo kon het volgens Zeegers voorkomen dat zzp’ers vele maanden- of zelfs jarenlang fulltime tegen hoge commerciële uurtarieven voor één en dezelfde opdrachtgever werkten. “Met alle fiscale voordelen van het ondernemerschap van dien, maar in een setting die onder de VAR zou hebben gekwalificeerd als een verkapte loondienstbetrekking c.q. schijnzelfstandigheid. En onder de Wet DBA officieel ook, maar die wet werd niet gehandhaafd en dus werden dergelijke constructies min of meer gedoogd.”
Recente kabinetten zijn de afgelopen jaren druk geweest met een grote herziening van de arbeidsmarkt in Nederland, maar dat heeft tot op heden nog niet geleid tot nieuwe wetgeving.
Niks nieuws, maar toch is er iets anders
Tot 2023. De Hoge Raad deed een baanbrekende uitspraak over arbeidsrelaties met betrekking tot Deliveroo, een voedselbezorgdienst. “Met deze uitspraak is er via jurisprudentie meer duidelijkheid ontstaan over het onderscheid tussen een werknemer en een zzp’er”, legt Zeegers uit. “En het ontbreken van die duidelijkheid was de reden waarom de Belastingdienst de Wet DBA niet actief handhaafde.”
“Maar nu door de uitspraak van de Hoge Raad in de Deliveroo zaak die duidelijkheid wel ontstaan is, is er na vele jaren nu voor de Belastingdienst geen belemmering meer om de Wet DBA daadwerkelijk te gaan handhaven”, concludeert Zeegers.
Is het verschil tussen zelfstandigheid en schijnzelfstandigheid dan nu wel altijd kristalhelder? “Nee, zeker niet altijd”, zegt Zeegers. “Maar nu de Belastingdienst de Wet DBA actief handhaaft, worden organisaties voorzichtiger met de inhuur van zzp’ers en zijn ze huiverig voor de handhaving en consequenties van de Wet DBA.”
Vraag naar externe expertise stijgt
Organisaties zijn dus huiverig voor de inhuur of doorleen van zzp’ers. Daarentegen stijgt de vraag naar detachering, een andere vorm van flexibele inhuur van externe capaciteit of expertise. Bij detachering is de professional in loondienst van een bureau. Zeegers: “Het inhuren van flexibele, externe expertise via detachering is een vorm van bemiddeling waarnaar op dit moment veel vraag is binnen klantcontactvakgebied.”
“Het inhuren van flexibele, externe expertise via detachering is een vorm van bemiddeling waarnaar op dit moment veel vraag is” – Fun Zeegers
“Het bureau is de juridische werkgever van de professional, waardoor de opdrachtgever niet geconfronteerd wordt met de complexiteit en risico’s van de inhuur van zzp’ers (die voortvloeien uit de handhaving van de Wet DBA)”, aldus Zeegers.
Verschil voor opdrachtgever niet groot, maar wél voor zzp’er
“Voor een opdrachtgever is het verschil tussen de inhuur van externe capaciteit of expertise door middel van een zzp’er – ten opzichte van een gedetacheerde professional – niet zo heel groot”, legt Zeegers uit, “behalve dan dat de organisatie bij detachering geen risico loopt op handhaving van de wet DBA.”
Voor de zzp’er ontstaat er daarentegen wel degelijk een verschil. Zeegers: “De zzp’er die onder het VAR-regime al ondernemer was, hoeft zich geen zorgen te maken. Die begrijpt dat ondernemerschap betekent dat je meerdere opdrachtgevers per jaar hebt. En die begrijpt dat wanneer je meerdere opdrachten wilt verwerven, je daarvoor een commerciële inspanning moet doen (marketing, sales, netwerken, etc.). Voor de zzp’ers die er tot op heden niet in slaagden meerdere opdrachten per jaar te verwerven en te investeren in eigen netwerk, marketing of sales, zouden wel eens andere tijden kunnen zijn aangebroken.”
Meer lezen over de arbeidsmarkt met betrekking tot klantcontact? Bekijk dan eens onderstaand artikel: